„You are located in a country that we are prohibited from providing goods or services to under U.S. law,” the firm’s ConsenSys Academy told the 50 students.
ConsenSys, potęga oprogramowania Ethereum, usunęła około 50 irańskich studentów ze swojego kursu programowania online w ruchu, który podkreśla szare strefy w prawie sankcji, z którymi boryka się przemysł kryptowalutowy.
Studenci zostali powiadomieni 13 listopada w wiadomości e-mail od ConsenSys Academy, oddziału edukacyjnego firmy z siedzibą w Brooklynie w stanie Nowy Jork. Chociaż ukończyli już większość swoich zajęć, zawieszenie oznacza, że studenci nie otrzymają certyfikatów ukończenia kursu.
„Z przykrością informujemy, że z dniem dzisiejszym zawieszamy Twoje zapisy do ConsenSys Academy oraz dostęp do platformy” – czytamy w mailu, którym podzieliło się z nami dwóch studentów. Został on wysłany o godzinie 1:30 czasu lokalnego w Iranie. „Niedawny przegląd naszych danych wykazał, że znajdujesz się w kraju, do którego zgodnie z prawem USA nie możemy dostarczać towarów ani usług.”
for sure not doing ethereum dev after consensys.
– Retired Kevin w/ Da Pack (@The_Mystery_One) November 26, 2021
ConsenSys, który oferował kurs za 985 dolarów irańskim studentom za darmo, a w przeszłości otwarcie mówił o swoich stypendiach dla irańskich kobiet.
Nie jest jasne, co spowodowało drastyczną zmianę kursu przez firmę. Elo Gimenez, szef globalnego public relations w ConsenSys, powiedział tylko: „ConsenSys jest zaangażowany w budowanie cyfrowej gospodarki jutra, a także w przestrzeganie amerykańskiego prawa we wszystkich jego aspektach. Zobowiązanie to jest odzwierciedlone w naszych warunkach świadczenia usług”.
Zmiana podkreśla ukryte napięcie między sankcjami, narzędziem politycznym do izolowania nieuczciwych reżimów, a blockchainami, zdecentralizowanymi sieciami nieograniczonymi granicami geograficznymi. Podczas gdy wysyłanie pieniędzy z USA do Iranu jest wyraźnie zabronione, samo uczenie obywateli kraju objętego sankcjami korzystania z technologii odpornej na cenzurę jest bardziej niejednoznaczne.
Zawieszenia mają miejsce dwa miesiące po tym, jak twórca Ethereum Virgil Griffith przyznał się do winy w związku z oskarżeniem o konspirację w sprawie o sankcje wniesionej przez USA w związku z przemówieniem, które wygłosił na konferencji w Korei Północnej. Wcześniej oczekiwano, że Griffith będzie walczył z oskarżeniem w sądzie.
Długotrwałe stosunki między USA a Iranem zostały jeszcze bardziej napięte w tym miesiącu po dwóch incydentach na Morzu Omańskim.
ConsenSys pozyskiwał pieniądze w ciągu 2021 roku: Podmiot wspierany przez VC uzyskał świeże 65 milionów dolarów w kwietniu i 200 milionów dolarów w listopadzie, z głównymi ważniakami finansowymi, takimi jak JPMorgan, Mastercard, HSBC i UBS wśród inwestorów.
Bez względu na przyczynę decyzji ConsenSys Academy, pozostawiła ona studentów, którzy stracili dostęp do materiałów kursu na kilka tygodni przed planowanym zakończeniem programu 1 grudnia, sfrustrowanych i zdumionych.
„Nie wkraczamy w prawdziwie nowy świat, ale jesteśmy świadkami przejścia naszych starych relacji instytucjonalnych, które są relacjami nierówności i władzy, do nowych form i instytucji” – napisał w emocjonalnym wpisie na blogu jeden ze studentów, Salman Sadeghi, pracownik naukowy College of Dublin w Irlandii.
Niedawny absolwent Mohammad Hosein Ahmadzadeh powiedział nam, że nagłe odcięcie od ConsenSys Academy było jak gorzkie deja vu: strony takie jak Coursera i GitHub już wcześniej ograniczały dostęp dla użytkowników z Iranu. (Coursera później przywróciła dostęp).
„Zwłaszcza gdy [Donald] Trump był prezydentem, Irańczycy nie mogli korzystać z tych stron” – dodał Mohammad. „Nie możemy uzyskać dostępu do żadnych stron edukacyjnych z irańskim IP lub narodowością. „
Gray area
Kiedy zapytano, czy, jako kwestia ogólna, sankcje zabraniają amerykańskim firmom nauczania programowania blockchain Irańczyków, rzecznik Departamentu Skarbu powiedział, że na takie pytania nie można odpowiedzieć prostym „tak” lub „nie”.
Departament Skarbu musiałby przeprowadzić szeroko zakrojoną dyskusję z firmą, aby dokonać jakiejkolwiek oceny, powiedział rzecznik, odmawiając dalszego komentarza.
Eksperci ds. sankcji, z którymi rozmawialiśmy, wyrazili różne opinie na temat ryzyka naruszenia sankcji przez amerykańskie firmy, które zapewniają edukację Irańczykom, oraz potencjalnej surowości ewentualnych kar.
Choć edukacja zazwyczaj nie podlega sankcjom nałożonym przez USA na Iran, istnieją pewne zawiłe zastrzeżenia, powiedział Benjamin Hutten, radca prawny w firmie Buckley LLP.
Na przykład, legalne jest tylko dostarczanie materiałów edukacyjnych, które są kompletnym produktem, dostępnym w całości od samego początku. Oznacza to, że „prawdopodobnie dozwolony byłby eksport książek, wstępnie nagranych kursów lub wykładów”, ale nie prowadzenie wykładu na żywo, na przykład przez Zoom, ponieważ „nie byłby on w pełni dostępny w momencie sprzedaży” – powiedział Hutten. (Kurs ConsenSys Academy zawierał treści na żywo, według osoby zaznajomionej z programem).
Jest to łatwiejsze w przypadku tradycyjnych formatów nauczania, gdy aby studiować z amerykańskim nauczycielem trzeba przejść przez proces emigracyjny i skutecznie uzyskać akceptację USA jako student zagraniczny, powiedział Hutten. Akredytowane instytucje akademickie, takie jak uniwersytety, mogą zapewnić zdalne kursy dla studentów z Iranu, jeśli ci studenci wcześniej posiadali amerykańską wizę studencką, a zajęcia były częścią regularnych studiów, powiedział Hutten.
„Jeśli firma może utrzymać [swoje] kryptowalutowe działania edukacyjne w ramach powyższych ograniczeń, powinno być stosunkowo niskie ryzyko w tym zakresie” – powiedział. Jeśli nie, konsekwencje mogą być albo znaczącą karą pieniężną, albo nawet zarzutami karnymi za umyślne naruszenie, powiedział Hutten.
Biorąc pod uwagę zwolnienie materiałów informacyjnych z sankcji na mocy prawa, Biuro Kontroli Aktywów Zagranicznych (OFAC) „nie ma zwyczaju publicznego karania firm dostarczających materiały edukacyjne lub oświatowe do Iranu, a już na pewno nie nakłada surowych kar w tej dziedzinie” – powiedział Hutten.
Jednak agencja „ma swobodę decydowania o tym, aby kara odpowiadała okolicznościom, a więc w zakresie, w jakim informacja lub edukacja może być lub jest wykorzystywana do naruszania lub unikania sankcji, kary mogą być bardziej surowe.”
Daniel Tannebaum, były oficer OFAC i partner w firmie konsultingowej Oliver Wyman, powiedziałnam, że język przepisów dotyczących sankcji może być mylący dla ludzi, którzy nie mają z nimi regularnie do czynienia, a „zamieszanie związane z potencjalnym nieprzestrzeganiem przepisów może zmusić firmy do porzucenia tego, co potencjalnie mogłoby być legalną działalnością.”
Chociaż przypadek Virgila Griffitha najwyraźniej przestraszył ludzi w branży, Tannebaum powiedział, że wierzy, że szerzenie wiedzy na temat technologii blockchain i aktywów cyfrowych nie szkodzi, ale pomaga temu, co Stany Zjednoczone próbują osiągnąć w Iranie.
„Blockchain i cyfrowe aktywa mogą przynieść korzyści rządowi Iranu, ale także przynoszą korzyści ludności irańskiej w wyłamywaniu się z ich istniejącego systemu bankowego, ponieważ starają się szukać większej wolności, zakładając szerszą ulgę w sankcjach” – powiedział Tannebaum. „To powiedziawszy, sankcje są nadal mocno w mocy. Jeśli więc okaże się, że masz do czynienia z kimś, kto fizycznie znajduje się w Iranie, jest to ryzyko związane z sankcjami.”
Najbezpieczniejszym sposobem postępowania dla firmy byłoby dotarcie do OFAC i poproszenie o konkretne wskazówki, „ale możesz nie otrzymać konkretnej odpowiedzi” – powiedział Tannebaum.
Według Amber Scott, założycielki i dyrektor generalnej kanadyjskiej firmy konsultingowej Outlier Solutions, ryzyko dla amerykańskich firm świadczących usługi krajom objętym sankcjami USA jest całkiem realne.
„Stany Zjednoczone mają bardziej restrykcyjny reżim sankcji niż inne kraje, a także bardziej surowe konsekwencje za ich naruszenie” – powiedziała Scott. „Właściwe jest, aby instytucje przyjmowały ostrożne podejście”.
Jeśli chodzi o technologię, nawet przekazywanie ludziom wiedzy na temat obchodzenia reżimu sankcji, co kryptowaluty mogą zrobić, może być uznane za naruszenie, powiedział Scott. Przypadek Virgila Griffitha zdecydowanie sprawił, że społeczność blockchain w Stanach Zjednoczonych zatrzymała się i ponownie rozważyła swoje podejście do interakcji z jurysdykcjami objętymi sankcjami, dodała.
Hope still lingers
Na początku tego roku zespół ConsenSys Academy wydawał się być podekscytowany edukacją Irańczyków, którzy często są wykluczeni z globalnego rynku IT. W zeszłym roku grupa siedmiu irańskich kobiet miała szansę uczyć się Solidity, języka programowania dla inteligentnych kontraktów Ethereum, za darmo dzięki grantom ConsenSys Academy.
Projekt został zorganizowany z pomocą lokalnego stowarzyszenia kryptowalutowego CoinIran. Miała to być „misja dyplomatyczna, aby dać tę szansę ludziom, którzy jej potrzebują”, jak powiedział nam w lutym Coogan Brennan, ówczesny szef działu relacji z deweloperami, a obecnie dyrektor ConsenSys Academy.
W tym roku, program został rozszerzony tak, że 50 studentów z Iranu zostały zapisane we wrześniu. Od tego czasu wszyscy oni ukończyli kurs i pracowali nad swoimi końcowymi projektami, gdy nadeszła wiadomość o ich zawieszeniu.
Thessy Mehrain, absolwent ConsenSys i jeden z twórców programu dla irańskich studentów, powiedział, że Iran ma wiele talentów technologicznych, a ludzie z umiejętnościami kodowania powinni być w stanie przyczynić się do rozwoju Web 3 – przyszłego zdecentralizowanego Internetu – niezależnie od tego, gdzie są geograficznie.
„To są ci sami ludzie, którzy mogą pracować nad światem, który działa lepiej dla wszystkich, ponieważ budujemy technologię, która pomaga współpracować, budować wiarygodną reputację i weryfikować transakcje” – napisał Mehrain donas w bezpośredniej wiadomości na Twitterze.
Dla Irańczyków, kryptowaluta zapewnia sposób na znalezienie pracy i zarabianie pieniędzy poza krajem.
„Ze względu na sankcje, w Iranie nie możemy kupować rzeczy, przekazywać pieniędzy, uczestniczyć w zajęciach lub mieć konta bankowego poza Iranem, i myślę, że blockchain może pomóc nam rozwiązać część tej niesprawiedliwości” – powiedział Ahmadzadeh, niedawny absolwent.
Niektórzy studenci wciąż mają nadzieję, że sytuacja może zostać rozwiązana. Jako tymczasowe rozwiązanie, studenci, którzy mieszkają w innych krajach i nie wybrali Iranu jako swojego kraju podczas rejestracji, nadal mają dostęp do kursu, powiedzieli uczestnicy kursu, z którymi rozmawialiśmy. Dzielą się oni treściami z innymi, aby ludzie mogli dokończyć swoją pracę, powiedział jeden ze studentów, Navid Hosseini, który pracuje jako programista na giełdzie kryptowalutowej, której nazwy nie chciał podać.
Jednak nie pomoże to studentom uzyskać oficjalnych certyfikatów od ConsenSys, które mogłyby zapewnić „trampolinę” dla irańskich koderów blockchain, powiedział Hosseini.
„Znam ConsenSys od wielu lat za ich produkty, takie jak MetaMask i Infura i wiedziałem, że są one jedną z wiodących firm w sektorze blockchain”, powiedział. „Tak więc, uczestnictwo i przejście tego kursu było kluczowe dla mnie i wielu innych studentów, których znam”.
Reza Ghasemi, profesor kryptografii na Uniwersytecie Bu-Ali Sina w Iranie, chciał nauczyć się kodowania inteligentnych kontraktów, aby mógł przekazać tę wiedzę swoim studentom, powiedział. To, z kolei, dałoby im lepsze możliwości kariery.
W końcu Irańczycy nadal zapisują się na studia doktoranckie za granicą, dodał, a on sam pracował nad projektami akademickimi z kolegami z Kanady i Turcji – choć nie chce publicznie wymieniać nazw instytucji akademickich, aby nie powodować dla nich problemów.
Dodał, że wciąż ma nadzieję, że mentorzy programu, którymi są studenci z poprzedniego roku, wynegocjują jakieś rozwiązanie z ConsenSys, tak aby tegoroczni studenci mogli ukończyć swoje projekty i otrzymać certyfikaty.
Ghasemi powiedział, że jego zdaniem firma uległa presji zbyt ostrożnych prawników.
„Wierzę, że ConsenSys nie lubi tego robić, żeby nam zakazać” – powiedział.
