In een beslissing die wereldwijd gevolgen kan hebben voor zowel de kunst- als de AI-gemeenschap, heeft Japan verklaard dat het gebruik van datasets voor het trainen van AI-modellen niet in strijd is met het auteursrecht. Dit besluit betekent dat modeltrainers openbaar beschikbare gegevens kunnen verzamelen zonder dat ze een licentie of toestemming van de eigenaren van de gegevens hoeven te krijgen.
“We hebben vragen gesteld over generatieve AI vanuit twee perspectieven: bescherming van auteursrecht en gebruik in educatieve omgevingen,” zei Takashi Kii, lid van het Huis van Afgevaardigden voor de Grondwettelijke Democratische Partij van Japan, tijdens een vergadering van het Japanse Comité voor financieel toezicht. “In Japan kunnen werken voor informatieanalyse gebruikt worden ongeacht de methode, of het nu voor non-profit doeleinden is, voor winst, voor andere handelingen dan reproductie, of voor inhoud die verkregen is van illegale sites.”
Kii erkende dat “het feit dat het gebruikt kan worden, zelfs als het tegen de wil van de auteursrechthebbende is, problematisch is vanuit het oogpunt van de bescherming van rechten”, wat suggereert dat er behoefte is aan “nieuwe regelgeving om auteursrechthebbenden te beschermen.”
Terwijl de digitale verf droogt op deze revolutionaire verklaring, staat de kunstgemeenschap in vuur en vlam voor een hernieuwd debat. Het slagveld? De plaats van AI op het gebied van kunst en auteursrecht.
Eén groep creatieven stelt dat AI-kunst een schending van het auteursrecht is omdat het training vereist op gegevens – of dat nu foto’s, geschriften, foto’s of informatie zijn – die door anderen zijn gemaakt. Ze zijn ervan overtuigd dat deze praktijk grenst aan imitatie en inbreuk maakt op de auteursrechten van de oorspronkelijke makers.
Een andere groep kunstenaars is het hier echter niet mee eens. Zij beweren dat AI-kunst het auteursrecht niet schendt, omdat elk AI-stuk uniek is en omdat het onmogelijk is om een origineel werk perfect na te maken. Ze beweren dat stijlen niet auteursrechtelijk beschermd kunnen worden en trekken parallellen met kunstenaars die inspiratie halen uit het werk van anderen, wat precies is wat AI doet. Ze beweren ook dat de informatie die AI-trainers hebben verzameld, door de makers naar buiten is gebracht zodat het publiek het kon zien, ervan kon genieten en het kon analyseren – en om andere kunstenaars te inspireren.
AI-kunst, zo beweren ze, vereist een zorgvuldig proces van prompt engineering en handmatige bewerkingen die technische vaardigheden en artistieke kennis vereisen.
De verklaring van Japan heeft een precedent geschapen. Het land heeft AI-kunstenaars in feite een blanco canvas gegeven en hun creatieve exploratie aangemoedigd zonder dat er een schaduw van auteursrecht over hun virtuele penselen hangt. Het idee, suggereert de AI-gerichte outlet Technomancer, is om Japan de mogelijkheid te geven om westerse literatuur te gebruiken voor AI-training in ruil voor het openstellen van het enorme kunstaanbod voor westerlingen om te gebruiken.
Terwijl het debat voortwoedt, is er geen wereldwijde conventie om de kwestie te regelen. Maar kunst, of die nu door AI of door mensen is gemaakt, draait om het verleggen van grenzen en het verkennen van nieuwe paden. Imitatie mag dan de eerlijkste vorm van vleierij zijn, maar innovatie is de ware vorm van kunst.
