Wat velen al vermoedden, maar moeilijk daadwerkelijk te bewijzen was, is nu bevestigd door crypto cybercrime experts Chainalysis: Er is geen enkel bewijs dat gesanctioneerde Russische entiteiten crypto gebruiken om sancties te ontduiken
Naarmate de oorlog van Rusland in Oekraïne voortduurt, krijgen cryptocurrencies een belangrijke rol in het conflict, maar niet in de hoedanigheid van het omzeilen van sancties tegen Russische entiteiten of oligarchen. Integendeel, cryptocurrencies hebben bewezen zeer nuttig te zijn bij het steunen van Oekraïne, aangezien gebruikers over de hele wereld meer dan 56 miljoen dollar in cryptocurrency hebben gedoneerd aan adressen die alleen al door de Oekraïense regering ter beschikking zijn gesteld.
Dit “toont niet alleen de vrijgevigheid van de cryptogemeenschap, maar ook het unieke nut van virtuele activa voor grensoverschrijdende betalingen”, zo luidt het Chainalysis-rapport over de kwestie.
Zoals de meeste lezers weten, hebben de Verenigde Staten en veel van haar bondgenoten in de EU en elders ongekende acties ondernomen tegen Rusland, waaronder het toevoegen van Russische oligarchen, hun familieleden en hun bedrijven, evenals alle grote staatsbanken en veel energie-exporteurs, aan de Office of Foreign Assets Control’s (OFAC) Specially Designated Nationals And Blocked Persons List (SDN).
Westerse mogendheden hebben ook een aantal Russische banken uit het SWIFT-systeem verwijderd, waardoor ze in wezen van het mondiale financiële systeem zijn afgesneden, en hebben sancties opgelegd aan de centrale bank van Rusland, waardoor deze haar reserves van 650 miljard dollar niet kan gebruiken om de gevolgen van de sancties te verzachten.
Er is geen bewijs dat sancties worden ontdoken
Velen vragen zich nu af hoe de zakelijke en politieke elites van Rusland cryptocurrency, zoals bitcoin (BTC) of ether (ETH), zouden kunnen gebruiken om sancties te ontduiken. “Hoewel er geen direct bewijs is dat dit gebeurt, is het een redelijke zorg omdat Rusland goed is voor een onevenredig aandeel van verschillende categorieën van op cryptocurrency gebaseerde criminaliteit, en de thuisbasis is van veel cryptocurrency-diensten die betrokken zijn geweest bij witwasactiviteiten,” luidt het rapport.
Zoals Chainalysis mede-oprichter Jonathan Levin uitlegde tijdens zijn getuigenis voor de Amerikaanse Senaat, als cryptocurrency-gebaseerde sanctie-ontduiking plaatsvindt, lijkt het waarschijnlijk meer op typische witwasactiviteiten, waarbij relatief kleine bedragen van cryptocurrency geleidelijk worden verplaatst naar verschillende uitbetalingspunten, in plaats van alles in een keer in enorme transacties.
Het rapport van Chainalysis gaat verder met het opsommen van de verschillende manieren waarop sancties zouden kunnen worden omzeild en wijst ze allemaal van de hand.
Ten eerste, als Russische crypto whales – portefeuilles met meer dan $1 miljoen aan crypto – zouden proberen om deze fondsen te verplaatsen, zou dat te zien zijn. Tussen het begin van de invasie en 21 maart heeft Chainalysis iets meer dan $62 miljoen aan cryptocurrency getraceerd die vanuit in Rusland gevestigde walvissen naar andere adressen zijn verstuurd, waarvan er veel geassocieerd zijn met OTC desks en exchanges, waarvan sommige met een hoog risico.
Afbeelding door Chainalysis.
“Hoewel pieken in deze activiteit normaal zijn, bereikte het verzenden van Russische walvissen in de week van 28 februari, kort na de invasie, het hoogste niveau in ongeveer acht maanden, met een bedrag van $26,5 miljoen. On-chain activiteit alleen kan ons niet vertellen of deze transfers sancties ontduiken, omdat we niet weten of de walvisportefeuilles worden gecontroleerd door gesanctioneerde individuen en entiteiten,” staat in het rapport.
Sbercoin naar nul
Chainalysis heeft ook gekeken naar de nieuw gecreëerde cryptocurrency die is uitgegeven door de grootste bank van Rusland, Sberbank, die aan het begin van de oorlog op de sanctielijst werd gezet. De Sbercoin, zoals hij wordt genoemd, was eerder aangekondigd in eind 2020.
Volgens CoinMarketCap heeft Sbercoin ruwweg 4,5 miljoen dollar aan totaal transactievolume gezien, allemaal op één populaire decentrale exchange. De prijs van Sbercoin is sinds de lancering met meer dan 90% gedaald en staat momenteel op $0,00003329 vanaf 28 maart 2022, met een market cap van $113.089. Sbercoin wordt dus duidelijk niet gebruikt voor het omzeilen van sancties.
Chainalysis heeft ook gekeken naar andere cryptocurrency diensten en gebruikstypologieën die zouden kunnen duiden op sanctie-ontduiking door Russische entiteiten, maar tot nu toe laten on-chain indicatoren voor deze niet veel bijzonders zien.
Rusland heeft een groot ecosysteem van diensten, en het is redelijk om te verwachten dat gesanctioneerde Russische entiteiten kunnen proberen deze diensten te gebruiken om sancties te omzeilen door hun vermogen via hen te verplaatsen.
Geen enkele beurs heeft ongewone activiteit vertoond
Chainalysis heeft bovendien beurzen met een hoog risico geanalyseerd, zoals Garantex en Bitzlato, die prominent aanwezig zijn in Rusland, maar ook Tornado, een Ethereum mixer. Tot nu toe heeft geen van deze diensten pieken in in- of uitstroom of andere ongebruikelijke activiteit vertoond. Chainalysis heeft ook gekeken naar Hydra, veruit ’s werelds grootste darknet markt, met hetzelfde resultaat.
“We blijven Hydra monitoren, maar tot nu toe laat het transactievolume niets ongewoons zien, en is het in feite gedaald in de tijd na de Oekraïense invasie,” zegt het rapport.
Sommige gesanctioneerde landen, zoals Iran, hebben zich tot cryptomining gewend om toegang tot kapitaal te krijgen en sanctie-gerelateerde verliezen goed te maken. Het is mogelijk dat Rusland hetzelfde zou kunnen doen. In augustus 2021 stond Rusland wereldwijd op de derde plaats wat betreft het aandeel in de wereldwijde hashrate voor Bitcoin. Hoewel het elektriciteitsverbruik van cryptocurrency miners in sommige delen van Rusland na de invasie is toegenomen, is het sindsdien onmogelijk te zeggen of iets daarvan kan worden toegeschreven aan een gesanctioneerde entiteit.
Het zou ook onwaarschijnlijk zijn, schrijft Chanalysis, dat een gesanctioneerde entiteit een significante mijnbouwoperatie zou hebben opgezet in de weken die zijn verstreken sinds de nieuwe sancties zijn afgekondigd.
Handel in roebelparen steeg met meer dan 900%
Chainalysis, die gebruik maakt van beursorderboekgegevens van Kaiko, keek ook naar veranderingen in het handelsvolume voor handelsparen die de Russische roebel omvatten. Het handelsvolume voor handelsparen in roebel steeg onmiddellijk na de invasie met meer dan 900% tot meer dan $70 miljoen tussen 19 en 24 februari, het hoogste handelsvolume sinds mei 2021.
Afbeelding door Chainalysis.
Sindsdien zijn de handelsvolumes in roebels volatiel gebleven, maar ze zijn nog niet weer boven de $70 miljoen uitgekomen. Zoals Chainalysis eerder verklaarde, geloven zij dat deze activiteit waarschijnlijk geen grootschalige sanctie-ontduiking weerspiegelt.
“Onze huidige hypothese is dat de belangrijkste aanjagers van de volumes van roebelparen volatiliteit zijn en niet-gesanctioneerde Russische cryptocurrencygebruikers die hun spaargeld proberen te beschermen nu de waarde van de roebel keldert,” staat in het rapport.
Chainalysis heeft ook de activiteiten van Russische cybercriminelen gevolgd, in het bijzonder bendes die zich bezighouden met ransomware-aanvallen. Een van deze bendes, Conti, volgens Chainalysis de meest actieve ransomware groep van 2021, verklaarde zich kort na de invasie loyaal aan de Russische regering en beloofde cyberaanvallen uit te voeren tegen de vijanden van Rusland.
Kort daarna nam een onbekende partij wraak door gevoelige informatie over Conti te lekken, waaronder de interne chatlogs van de groep, broncode en meer. Tot slot heeft Chainalysis geen tekenen gevonden van verhoogde activiteit door deze bendes, noch activiteiten die zouden kunnen duiden op het ontduiken van sancties.
56 miljoen dollar aan cryptocurrency naar Oekraïne
Samenvattend kan Chainalysis geen significante tekenen van sanctieontduiking vinden. De rol van cryptocurrencies in de oorlog in Oekraïne moet in plaats daarvan die zijn van een voertuig voor steun aan de Oekraïense oorlogsinspanning en de bevolking van het land.
Afbeelding door Chainalysis.
“Vanaf 28 maart hebben crypto-enthousiastelingen over de hele wereld voor meer dan 56 miljoen dollar aan cryptocurrency gedoneerd aan adressen die door de Oekraïense regering zijn verstrekt, om nog maar te zwijgen van honderden NFT’s en donaties aan andere liefdadigheidsorganisaties die cryptocurrency accepteren,” zo luidt het rapport.
“Deze donaties staan niet alleen als een voorbeeld van de vrijgevigheid van de gemeenschap, maar ook van het nut van cryptocurrency als een grensoverschrijdend waardeoverdrachtmechanisme in een tijd van nood,” concludeert Chainalysis.
