Piętnaście lat temu upadł amerykański bank Lehman Brothers, po raz kolejny ujawniając wady tradycyjnego systemu finansowego. Symbolicznie, w tym samym roku narodził się Bitcoin (BTC). Spojrzenie wstecz na piętnaście lat historii: dziedzictwo kryzysu, pojawienie się alternatywy.
15 września 2008: Lehman Brothers ogłasza upadłość
Piętnaście lat temu, 15 września 2008 roku, stało się to, co wydawało się nie do pomyślenia: amerykański bank Lehman Brothers ogłosił upadłość. Ta ponad stuletnia instytucja, uważana za wieczną, została pozostawiona na pastwę losu przez amerykański bank centralny, wywołując najgorszy kryzys finansowy i gospodarczy od lat 30. ubiegłego wieku.
Po kilku miesiącach kłopotów finansowych, czwarty co do wielkości bank inwestycyjny w Stanach Zjednoczonych ogłosił upadłość, pozostawiając 691 miliardów dolarów długu i 27 000 bezrobotnych pracowników. Po przetrwaniu krachu z 1929 r., to kryzys subprime ostatecznie pokonał Lehman Brothers.
Na początku XXI wieku bańka spekulacyjna na rynku nieruchomości w Stanach Zjednoczonych była ogromna. Banki udzielały coraz więcej kredytów hipotecznych „subprime”, tj. kredytów na nieruchomości udzielanych klientom zagrożonym, tj. o wysokim ryzyku niespłacenia.
Gdy amerykańska Rezerwa Federalna próbowała podjąć działania w 2005 r., stopy procentowe kredytów bankowych drastycznie wzrosły, a klienci subprime nie mogli już sobie pozwolić na comiesięczne spłaty. Był to początek końca bańki na rynku nieruchomości, która szybko się załamała, powodując trzęsienie ziemi na światowych rynkach finansowych.
Kilka tygodni po upadku Lehman Brothers, 31 października tego samego roku, Satoshi Nakamoto opublikował słynny dokument: Białą Księgę Bitcoina.
Jako znak, że Bitcoin jest na dobrej drodze, ta tajemnicza osoba postanowiła zaoferować solidną alternatywę dla tradycyjnego systemu finansowego, który został zainfekowany od wewnątrz i którego spekulacyjne wady pogrążyły świat w jednym z najgorszych kryzysów naszej ery.
15 września 2023: gdzie jesteśmy teraz?
Piętnaście lat później duch Lehman Brothers wciąż jest z nami. Jest złowieszczym barometrem nowych kryzysów finansowych, które nas dotykają, a teraz uosabia głęboko zakorzenione wady systemu finansowego i jego instytucji.
Tak, burza 2008 roku przyniosła zmiany w systemie. Reforma „Bazylea III”, przedstawiona w 2010 r. przez Komitet Bazylejski, zwiększyła odporność banków, teoretycznie wzmacniając ich solidność i bezpieczeństwo.
Słynna „unia bankowa”, wprowadzona w 2014 r. w strefie euro, doprowadziła do utworzenia Jednolitego Mechanizmu Nadzorczego (SSM), który nadzoruje zarządzanie potencjalnymi bankructwami około stu instytucji bankowych w Europie.
Jednak dziś, bardziej niż kiedykolwiek, losy świata wydają się spoczywać w rękach kilku najpotężniejszych banków centralnych. System finansowy ujawnia swoje wady z każdą nową emisją monetarną – oszczędzając w krótkim okresie, niszcząc w długim okresie – bez których upadłby dawno temu.
Ewolucja rezerw FED w dolarach amerykańskich
9 marca 2023 r. nastąpił upadek Silicon Valley Bank, kryzys przypominający Lehman Brothers. Specjalizujący się w start-upach i uważany za jeden z największych amerykańskich banków, SVB po raz kolejny wywołał fale uderzeniowe w światowych bankach.
Gdyby nie nowy plan stymulacyjny FED, a mianowicie ponowne otwarcie prasy drukarskiej i wydrukowanie ponad 300 miliardów dolarów w ciągu tygodnia, reperkusje byłyby znacznie głębsze. Ten gwałtowny pośpiech pokazuje, że piętnaście lat po upadku Lehman Brothers globalne finanse nie porzuciły swoich wad.
Tymczasem podstawy Bitcoina wyglądają na coraz silniejsze. Podczas gdy jego cena na rynkach mogła wzrosnąć do 69 000 USD, a następnie spaść do około 25 000 USD dzisiaj, jego rzeczywista (propozycja wartości) nadal rośnie.
