Przed inwestowaniem w kryptowaluty należy wiedzieć, jak rozszyfrować tokenomikę danego projektu. Jest to niezbędne, aby dowiedzieć się wszystkiego, co kryje się za tokenem i wykorzystać wszystkie szanse na dokonanie mądrej inwestycji.
Czym jest Tokenomics
Badanie tokenomiki, stanowiące połączenie słów „token” i „ekonomia”, jest jedną z dziedzin analizy fundamentalnej kryptowalut.
W rzeczywistości istnieją dwa główne rodzaje analiz, które inwestor musi przeprowadzić, aby zmaksymalizować swoje szanse na zysk:
- analiza techniczna, która polega na obserwowaniu dynamiki cen na wykresie w celu uchwycenia trendu;
- Analiza fundamentalna, polegająca na oszacowaniu bieżącej i potencjalnej wartości wewnętrznej składnika aktywów.
Podczas gdy analiza techniczna jest wykorzystywana głównie do handlu krótkoterminowego, analiza fundamentalna służy do inwestowania długoterminowego.
W tym artykule dowiesz się, jak analizować tokenomikę kryptowaluty. Dzięki temu będziesz wiedział znacznie więcej niż większość inwestorów i unikniesz inwestowania w projekty skazane na porażkę.
Tokenomika: gra podaży i popytu
Ogólnie rzecz biorąc, cena aktywów jest wynikiem równowagi między podażą a popytem. Jeśli popyt jest wyższy od podaży, cena rośnie i odwrotnie.
Z tego punktu widzenia kryptowaluty nie są wyjątkiem od reguły. Wyróżniają się one jednak pod względem charakterystyki podaży i popytu. W rzeczywistości nie funkcjonują one tak jak inne aktywa finansowe.
Stąd pojawiła się nowa nauka, ekonomia tokenów, której celem jest z jednej strony określenie ilości i sposobu dystrybucji podaży, a z drugiej – wyobrażenie sobie przypadków użycia, które wygenerują popyt.
Główną trudnością jest uniknięcie zbyt dużej nierównowagi między podażą a popytem. Jest to tym trudniejsze, że nie da się przewidzieć tempa przyjęcia projektu i jego kryptowaluty. Częściowo wyjaśnia to wysoką zmienność tej klasy aktywów, ponieważ pierwsze projekty, jak to się mówi, „wyczyściły wszystko do czysta”.
Aby jednak w pełni zrozumieć trudności związane z tą równowagą, zacznijmy od tego, co charakteryzuje podaż
Podaż, czyli czym jest podaż w tokenomice
Jak to często bywa w świecie kryptowalut, używane terminy są w języku Szekspira. Dlatego też, mówiąc o ofercie tokenów w ramach danego projektu, często można spotkać się ze słowem „podaż”.
Najbardziej wiarygodne informacje na temat podaży tokena można zawsze znaleźć w whitepaper lub dokumentacji projektu.
Jednak łatwym sposobem na uzyskanie szczegółowych informacji jest skorzystanie z agregatora danych, takiego jak CoinMarketCap lub CoinGecko.
Rysunek 1: Wyświetlanie tokenomiki Bitcoin na CoinMarketCap
Najpierw przeanalizujmy metryki, które mierzą ilość tokenów.
Maksymalna podaż to maksymalna liczba monet lub tokenów, które zostaną wprowadzone do obiegu. Najbardziej znanym przykładem jest Bitcoin i jego 21 milionów jednostek. Nie wszystkie kryptowaluty mają jednak wartość maksymalną, w takim przypadku maksymalna podaż nie jest wypełniana.
Całkowita podaż to wszystkie już utworzone żetony pomniejszone o te, które zostały spalone – zobaczymy to później – lub wycofane z obiegu.
Wreszcie, podaż w obiegu oznacza część całkowitej podaży, która w danym momencie znajduje się w swobodnym obrocie na rynku. Nie obejmuje tokenów „staked”, jak również tych, które są w posiadaniu samego protokołu lub założycieli, na przykład
Rysunek 2: Diagram metryki ilości tokenów
Wreszcie, dwie ostatnie miary, które należy zrozumieć, to kapitalizacja rynkowa i w pełni rozwodniona kapitalizacja rynkowa.
Kapitalizacja rynkowa przedstawia kapitalizację rynkową kryptowaluty. Jest to odpowiednik podaży pieniądza użytkowego w ekosystemie w czasie T, który uzyskuje się poprzez pomnożenie podaży w obiegu przez cenę żetonu.
Market Cap = krążąca podaż x cena tokena.
Fully Diluted Market Cap to obraz maksymalnej podaży pieniądza w ekosystemie, obliczany poprzez pomnożenie maksymalnej podaży przez cenę tokena.
Całkowicie rozwodniony MC = maksymalna podaż x cena tokena.
Teraz, gdy masz już lepszy wgląd w ważne wskaźniki, możemy sprawdzić, jakie parametry będą miały wpływ na te wskaźniki i jak to pozytywnie lub negatywnie wpłynie na cenę tokena.
Ewolucja podaży w czasie, kluczowy aspekt tokenomiki
Ważne jest, aby zrozumieć, że ogólnie rzecz biorąc, wszystko, co będzie miało tendencję do zwiększania podaży, spowolni zmiany ceny kryptowaluty.
Z drugiej strony, mechanizmy zmniejszające podaż mogą przyczynić się do wzrostu cen. Przyjrzyjmy się temu bardziej szczegółowo, analizując parametry, które zmieniają ilość tokenów w obiegu.
Inflacja
W większości przypadków żetony są wydawane stopniowo, aż do osiągnięcia maksymalnej podaży w momencie jej ustalenia.
Na przykładzie Bitcoina można powiedzieć, że z każdym blokiem tworzone są nowe monety, które są nagradzane przez górników. W związku z tym występuje inflacja całkowitej podaży, która w momencie pisania tego tekstu wynosi około 1,8% rocznie.
Tym, co sprawia, że cena bitcoina znajduje się w długoterminowym trendzie wzrostowym, jest fakt, że popyt na jego przyjęcie jest znacznie większy niż inflacja. Nie mówiąc już o tym, że zgodnie z cyklem zmniejszania o połowę, co cztery lata ma być zmniejszana o połowę.
Krótko mówiąc, popyt rośnie znacznie szybciej niż podaż, co powoduje presję na wzrost cen.
Z drugiej strony, wiele kryptowalut ma zbyt wysokie stopy inflacji, zwłaszcza aby oferować imponujące zyski dzięki stakowaniu lub zdecentralizowanym protokołom finansowym (DeFi). Może to jednak przynieść efekt odwrotny do zamierzonego.
Zilustrujmy to na przykładzie CAKE firmy PancakeSwap.
Dzięki stakowaniu można uzyskać ponad 60% zwrotu w skali roku. Na pierwszy rzut oka wydaje się to interesujące, ale nie ma co liczyć na 66-procentową inflację liczby żetonów.
Rysunek 3: Ewolucja liczby tokenów CAKE w obiegu w czasie
Prowadzi to do zjawiska rozwodnienia, podobnego do tego, które można zaobserwować podczas podwyższania kapitału na giełdzie. Kapitalizacja pozostaje stabilna, ale ważniejsza jest liczba tokenów, których cena ulega mechanicznemu obniżeniu.
Jest to jeden z powodów, dla których wartość CAKE spadła o ponad 85% w porównaniu z rekordem historycznym. Mimo to jest to jedna z najczęściej używanych aplikacji zdecentralizowanych (dApp) w całym ekosystemie kryptowalut. Pokazuje to, że może istnieć związek między sukcesem aplikacji a wyceną jej tokena.
Rysunek 4: Zmiany cen tokenów CAKE od czasu ATH
Deflacja
W przeciwieństwie do inflacji istnieją mechanizmy pozwalające zmniejszyć ilość żetonów, co na dłuższą metę sprzyja wzrostowi ich ceny.
Główne techniki osiągania tego celu to spalenie lub odkupienie. Najprościej rzecz ujmując, polega to na usunięciu żetonów z obiegu.
Techniki te mogą być stosowane w celu ograniczenia inflacji – wówczas mówimy o dezinflacji – lub w celu zmniejszenia całkowitej podaży. W takim przypadku jest to tzw. token deflacyjny.
We wszystkich przypadkach celem jest kontrolowanie lub ograniczenie podaży, tak aby popyt przewyższał podaż i aby powstało słynne napięcie cenowe.
Bardzo dobrym przykładem jest BNB, kryptowaluta używana w łańcuchu BNB i na platformie Binance.
W istocie, Binance posiada kilka mechanizmów spalania zależnych od opłat wnoszonych przez użytkowników, zarówno na giełdzie, jak i za pośrednictwem łańcucha BNB. W sumie od początku wypalono ponad 36 milionów BNB. Przy obecnej cenie (luty 2022 r.) oznacza to prawie 15 mld dolarów. Oczekuje się, że w ciągu najbliższych kilku lat wycofane zostaną kolejne 64 miliony.
Ponieważ wszystkie tokeny zostały już wyemitowane, celem nie jest ograniczenie inflacji, lecz zmniejszenie całkowitej liczby tokenów w obiegu. BNB jest więc tokenem deflacyjnym, co powinno sprzyjać jego długoterminowej ewolucji.
Vesting
Wreszcie, jest jeszcze jeden parametr, który może tymczasowo wpływać na ilość tokenów w obiegu. Jest to tzw. nabywanie uprawnień.
Tokeny nabyte w trakcie wydobycia wstępnego przez członków zespołu założycielskiego i doradców albo przez inwestorów prywatnych lub instytucjonalnych, na przykład w trakcie zbierania funduszy, często podlegają okresowi blokady.
Ma to na celu zapobieżenie sytuacji, w której pierwsi inwestorzy, którzy w zamian za podjęcie ryzyka uzyskali bardzo korzystne ceny, ulegną pokusie natychmiastowej sprzedaży aktywów, gdy tokeny zostaną wprowadzone na giełdę. Masowa sprzedaż spowodowałaby natychmiastowy spadek ceny.
Dlatego też zazwyczaj istnieje harmonogram wypuszczania nowych tokenów, aby kontrolować ten potencjalny napływ.
Jeśli weźmiemy za przykład ILV, token bardzo oczekiwanej gry Play to Earn Illuvium, możemy zobaczyć kilka rzeczy w harmonogramie wydawania tokenów dostępnym na platformie Messari.
Rysunek 5: Harmonogram uwalniania tokenów ILV
Tokeny ILV przydzielone zespołowi i inwestorom będą uwalniane stopniowo przez 12 miesięcy, począwszy od marca 2022 r. Pozostała podaż zostanie pomnożona przez 6, od 1 do 6 milionów żetonów.
Dla informacji, inwestorzy w fazie pre-seed i seed kupili swoje tokeny odpowiednio po 1 i 3 dolary, podczas gdy obecnie ich wartość wynosi ponad 600 dolarów. Wydaje się oczywiste, że gdy tylko pojawi się taka możliwość, będą chcieli spieniężyć całość lub część swojego ogromnego zysku kapitałowego.
Dlatego właśnie nabywanie uprawnień jest często szkodliwe dla ceny tokena, ponieważ w krótkim okresie czasu wprowadza ogromną inflację, połączoną z odbieraniem zysków przez wczesnych inwestorów.
Tylko silny popyt mógłby to zrekompensować. Możliwe, że uruchomienie wersji beta gry zaplanowane na 1. kwartał 2022 r. może być tego przyczyną, ale nic nie jest jeszcze pewne.
W związku z tym przed dokonaniem inwestycji zawsze szukaj harmonogramu wydania na Messari lub w dokumentacji projektu.
Użyteczność kryptowaluty jako kluczowy składnik popytu
Po podaży, popyt jest kolejnym elementem, który należy zrozumieć, czytając tokenomikę kryptowaluty.
Oprócz popytu spekulacyjnego, który może napędzać cenę kryptowaluty w krótkim okresie, to właśnie popyt związany z jej użytecznością zapewni jej sukces w dłuższej perspektywie.
Dlatego też należy zwrócić uwagę na różne przypadki użycia danej monety lub tokena. Do czego jest używany? Jak mogę z niego korzystać?
Zapoznamy się z różnymi przypadkami użycia, wiedząc, że jeden token może zgromadzić kilka
monety Blockchain
Monety to szczególny rodzaj tokenów. Są to rodzime tokeny, które mają zasadnicze znaczenie dla funkcjonowania blockchainów. Niemożliwe jest przeprowadzenie transakcji lub wykonanie inteligentnego kontraktu na Ethereum bez użycia ETH.
Z tej perspektywy, infrastrukturalne rogi blockchain będą miały prawdopodobnie stale rosnący realny popyt w miarę ich przyjmowania.
Żeton użytkowy platformy lub protokołu
Tokeny użytkowe, jak można się domyślić bez znajomości języka angielskiego, służą do określonych celów w ekosystemie. Są one potrzebne na przykład do uzyskania dostępu do usługi lub skorzystania z niej.
Jednym z przykładów jest CHSB, token użytkowy platformy SwissBorg. Liczba posiadanych CHSB pozwala na uzyskanie różnych poziomów VIP, co wiąże się z takimi korzyściami, jak zwiększenie zysków ze stakingu lub obniżenie opłat transakcyjnych.
Token użytkowy ma często zastosowanie ograniczone do ekosystemu, od którego zależy, a jego wartość musi być porównywana z wartością usługi, którą umożliwia.
Płatność opłat za transakcje sieciowe
Tokeny mogą być używane do uiszczania opłat za usługi. Najlepszym przykładem, ale nie jedynym, są platformy wymiany walut, takie jak Binance, FTX, KuCoin i inne.
Każdy z nich ma swój własny token. W większości przypadków istnieje zachęta, np. obniżenie opłaty, do płacenia za pomocą tokena wewnętrznego.
Używaj jako waluty
Oczywiście kryptowaluty są również walutami wymiany, a najbardziej znaną z nich jest bitcoin. Możliwość wykorzystania kryptowaluty jako środka płatniczego jest silnym czynnikiem popytu, ale tak naprawdę niewiele jest takich, które mogą pełnić tę rolę.
Staking
Innym przypadkiem użycia jest tyczenie. Niezależnie od tego, czy chodzi o udział w konsensusie blockchaina w ramach Proof of Stake, czy o uzyskanie nagród za staking, konieczne jest posiadanie i unieruchomienie tokenów.
Decentralizowane Organizacje Autonomiczne (DAO)
Wreszcie, aby móc uczestniczyć w zarządzaniu zdecentralizowaną organizacją autonomiczną (DAO), trzeba posiadać jej tokeny. Aby brać udział w podejmowaniu decyzji, głosować lub otrzymywać nagrody, należy kupić tokeny.
Logicznie rzecz biorąc, jest bardziej prawdopodobne, że token o wielu zastosowaniach będzie cieszył się stałym popytem. Im większy popyt na media, tym większe prawdopodobieństwo, że cena będzie rosła w sposób zdrowy i stabilny w dłuższym okresie czasu.
Przypadek Binance BNB, tokena o wielu zastosowaniach
Aby zilustrować wszystko to, co odkryłeś powyżej, weźmy przykład BNB z ekosystemu Binance, który ma wiele zastosowań.
Przede wszystkim, ponieważ token BNB może być używany w ramach giełdy Binance, jest jednym z najpopularniejszych tokenów użytkowych w ekosystemie.
Użytkownicy platformy są zainteresowani kupnem i posiadaniem BNB, aby korzystać z różnych korzyści:
- 25% zniżki na opłaty transakcyjne w przypadku płatności w BNB;
- Kryptowaluta używana do nabywania NFT na ich rynku;
- Dostęp do Launchpada, umożliwiającego inwestowanie w nowe projekty;
- Dostęp do Launchpool, aby otrzymywać zrzuty tokenów;
- Staking i rolnictwo w celu uzyskania zwrotu z DeFi;
- itp.
Binance jest zdecydowanie wiodącą giełdą kryptowalut na świecie, z 85 milionami klientów na koniec 2021 roku. Wszyscy ci użytkownicy są zainteresowani kupnem i posiadaniem BNB, aby korzystać z tych licznych zalet, co tworzy zdrowy i stały popyt.
Z drugiej strony, BNB służy również jako rodzimy narożnik ekosystemu blockchain – BNB Chain. Jest to cały zestaw dodatkowych przypadków użycia, które można dodać do i tak już długiej listy.
Wszystko to, w połączeniu z już w 100% wyemitowaną i deflacyjną podażą prawdopodobnie wyjaśnia, dlaczego BNB jest trzecią co do wielkości kryptowalutą po Bitcoinie (BTC) i Etherze (ETH).
Wnioski dotyczące tokenomiki
Podsumowując, to właśnie dzięki analizie tokenomicznej można oszacować długoterminowy potencjał wyceny danej kryptowaluty.
Celem jest ustalenie, czy popyt będzie większy niż podaż, co spowoduje wzrost cen. Ponieważ niezależnie od tego, jak dobry jest blockchain lub zdecentralizowana aplikacja, jeśli jej tokenomika jest źle zaprojektowana, cena jej tokena może w dłuższej perspektywie spaść.
Dlatego przed zainwestowaniem należy zapoznać się z dokumentacją techniczną danej kryptowaluty, zwłaszcza jeśli planuje się jej długoterminowe wykorzystanie.
Ogólnie rzecz biorąc, należy preferować tokeny o niskiej inflacji lub deflacji oraz o wielu zastosowaniach, które mogą utrzymać stały popyt.
